Để mất hàng trăm héc-ta rừng nhưng không báo cáo, tịch thu gỗ lậu sử dụng mục đích riêng, thậm chí tùy tiện sử dụng kinh phí dịch vụ môi trường rừng và lập chứng từ khống để lấy tiền ngân sách cũng như "thỏa thuận ngầm" để thu hàng trăm triệu đồng tiền chi trả cho người dân tham gia giữ rừng. Đó là hàng loạt sai phạm nghiêm trọng tại UBND xã Hà Tây (H. Chư Păh, Gia Lai).

Người dân tham gia nhận khoán, bảo vệ rừng cũng bị UBND xã Hà Tây "ăn chặn" một phần nguồn DVMTR.

Chủ tịch xã "làm mưa làm gió"

Ngày 15-8, UBND H. Chư Pah cho biết: đã có văn bản chỉ đạo Thanh tra huyện chuyển hồ sơ vụ việc sai phạm tại xã Hà Tây sang Ủy ban kiểm tra Huyện ủy để xem xét, kiểm tra dấu hiệu vi phạm đối với tổ chức, cá nhân có liên quan đến sai phạm trong quá trình quản lý bảo vệ rừng và quản lý kinh phí dịch vụ môi trường rừng (DVMTR). Theo đó, căn cứ vào mức độ sai phạm, huyện sẽ có hình thức xử lý theo quy định của pháp luật.

Trước đó, qua thanh tra công tác quản lý, bảo vệ rừng và quản lý và sử dụng nguồn kinh phí chi trả tiền DVMTR của UBND xã Hà Tây cho thấy có nhiều sai phạm. Cụ thể, Thanh tra huyện đã phát hiện tổng diện tích rừng UBND xã Hà Tây được giao quản lý là gần 3.700ha, tuy nhiên trong đó đã có 850ha rừng tại 5 Tiểu khu 179, 182, 185, 186 và 191 do xã quản lý đã không còn rừng mà thay vào đó là các loại cây: mì, lúa, bời lời. Diện tích rừng bị mất chiếm 23% tổng diện tích được giao. Thời điểm diện tích rừng bị chặt phá xảy ra từ 2016 đến 2019. Dù vụ việc đốt phá rừng, lấn chiếm đất lâm nghiệp do xã quản lý xảy ra trong thời gian dài và đều được các nhóm hộ phát hiện báo với chính quyền địa phương nhưng không có biện pháp xử lý.

Về vấn đề này, ông Thaoh - Chủ tịch UBND xã Hà Tây cho rằng: Từ 2016 đến 2019 có nhận được tin báo của người dân nhưng việc xử lý các trường hợp chiếm đất, đốt phá rừng rất khó khăn (?!). Thế nên, đành bất lực nhìn rừng bị lấn chiếm. Một sự việc khác khiến nội bộ trong UBND xã Hà Tây thắc mắc và bức xúc trước cách xử lý khó hiểu và bất minh của ông Chủ tịch UBND xã này. Theo đó, trong kiểm tra, truy quét lâm tặc, khi phát hiện gỗ lậu vắng chủ, ông Thaoh đã thuê xe và chỉ đạo cán bộ, công chức xã tham gia đưa gỗ lên xe nhưng không chở về trụ sở UBND xã mà đưa đi nơi khác cưa xẻ làm mặt bàn, ghế cho gia đình. 

Bên cạnh đó, theo thanh tra từ 2016 đến 2018, UBND xã Hà Tây còn lập chứng từ khống hơn 22 triệu đồng để rút tiền từ nguồn DVMTR để tổ chức tiệc... tất niên, hợp thức hóa tiền tuyên truyền pháp luật và chi nhiều nội dung khác nhưng không ghi rõ chi vào nội dung gì. Không chỉ thế, qua xác minh: có 2 nhóm hộ đã bỏ hợp đồng nhận khoán bảo vệ rừng do xã quản lý từ tháng 4-2018 đến tháng 7-2019 nhưng kế toán UBND xã vẫn lập danh sách, giả chữ ký của người dân, lập khống 6 chứng từ để chiếm đoạt 271 triệu đồng. Số tiền này được lãnh đạo xã Hà Tây giải trình là "cho cán bộ, công chức của xã mượn, các ban ngành của xã tạm ứng". Thời điểm thanh tra, kiểm quỹ thì số tiền này chỉ còn hơn 59 triệu đồng.

Không chỉ thế, người dân nhận khoán bảo vệ rừng cũng bị lãnh đạo UBND xã Hà Tây "rút ruột" phần trăm tiền chi trả DVMTR. Cụ thể, 3 cộng đồng làng Kon Chang, Kon Sơ Lăl, Kon Hơ Nglẽh đã phải trích lại 10% kinh phí được thụ hưởng, nhận khoán bảo vệ rừng với số tiền gần 256 triệu đồng. 2 nhóm hộ nhận khoán bảo vệ rừng khác nhận khoán bảo vệ rừng phải trích lại 40% kinh phí là 368,6 triệu đồng. Tổng số tiền mà UBND xã "trích" lại sai quy định của 3 làng và 2 nhóm hộ là hơn 624 triệu đồng.

Biện minh về việc này, ông Thaoh nói: việc này ông đã trao đổi, thống nhất với Bí thư Đảng ủy, kế toán - tài chính xã để... chi bồi dưỡng cho cán bộ tham mưu, làm thủ tục thanh toán hợp đồng bảo vệ rừng, kể cả chi tiếp khách. Ông Thaoh đã giao kế toán xã giữ số tiền trên, khi cần chỉ đạo chi nhưng không vào sổ sách. Trước lời trình bày của vị Chủ tịch, một số đại diện lãnh đạo Đảng ủy và UBND xã Hà Tây đã phản ứng gay gắt và khẳng định: ông Thaoh không hề báo cáo tập thể và tập thể xã cũng không có ý kiến trích lại tiền phần trăm DVMTR cũng như lập chứng từ khống để chi cho các mục đích chung của xã. Việc sử dụng tiền từ ngân sách Nhà nước theo kiểu tùy tiện của ông Chủ tịch UBND xã Hà Tây đã ảnh hưởng lớn đến lợi ích của người dân tham gia nhận khoán bảo vệ rừng.

Sai vẫn không sửa

Theo Thanh tra H. Chư Păh, trong công tác quản lý, sử dụng kinh phí DVMTR, UBND xã Hà Tây đã tùy tiện lập khống, hợp thức hóa chứng từ, trích lại tiền phần trăm. Tổng số tiền sai phạm phải thu hồi là 917 triệu đồng. Kết luận thanh tra nêu rõ: Qua kiểm tra, thấy trách nhiệm về công tác quản lý, bảo vệ rừng của UBND xã còn lỏng lẻo, chưa hiệu quả, biết diện tích rừng bị mất nhưng không báo cáo cấp thẩm quyền. Việc quản lý, sử dụng kinh phí DVMTR còn tùy tiện, sử dụng sai mục đích.

Việc để mất rừng, người dân lấn chiếm đất rừng, tịch thu gỗ nhưng xử lý không đúng thuộc về trách nhiệm của UBND xã Hà Tây, mà trực tiếp là ông Thaoh - Chủ tịch UBND xã. Đối với hành vi lập khống chứng từ, lấy tiền ngân sách, trách nhiệm thuộc về các ông: Thaoh, Trần Văn Lĩnh - kế toán và Hnaih - nguyên Bí thư Đảng ủy xã. Tuy nhiên, sai phạm này không phải là lần đầu. Vào năm 2017, UBND H. Chư Păh cũng đã kiểm điểm trách nhiệm và có hình thức kỷ luật đối với tập thể và lãnh đạo UBND xã Hà Tây về việc sử dụng sai nguồn kinh phí DVMTR. Tưởng đó là "bài học" để xã này rút kinh nghiệm, thế nhưng lãnh đạo xã cùng một số cán bộ khác đã bất chấp các quy định của pháp luật tiếp tục tái phạm.

Liên quan đến sai phạm của xã Hà Tây trong việc sử dụng kinh phí DVMTR, ông Võ Văn Hạnh - Giám đốc Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Gia Lai cho biết: Trong sự việc này, lãnh đạo xã Hà Tây đã cố tình làm sai. Mặc dù theo quy định, UBND xã được trích 10% tổng số tiền chi cho dân để phục vụ công tác quản lý bảo vệ rừng. Thế nhưng, lãnh đạo xã lại "thỏa thuận ngầm" với đại diện cộng đồng làng, trưởng nhóm hộ nhận khoán để tiếp tục nhận thêm 10% kinh phí chi trả của 3 cộng đồng làng và 40% của 2 nhóm hộ với tổng số tiền sai phạm 624 triệu đồng. Thay vì hợp đồng chi đủ cho dân để người nhận khoán bảo vệ rừng có mức thu nhập cao hơn thì Chủ tịch UBND xã lại chỉ đạo lập chứng từ khống để tùy tiện sử dụng nguồn tiền này.

Trao đổi với PV, ông Nay Kiên - Chủ tịch UBND H. Chư Păh thông tin: những sai phạm tại UBND xã Hà Tây huyện đã gửi sang Ủy ban kiểm tra, sau khi có các căn cứ vào mức độ sai phạm, huyện sẽ có hình thức xử lý đúng mức trên quan điểm sai đến đâu xử lý đến đó. Đồng thời, huyện đã tăng cường lực lượng xuống xã nắm thêm tình hình để có hướng chỉ đạo tiếp theo. Đặc biệt là xác minh, ghi nhận ý kiến của người dân đối với việc làm giả chứng cứ, chiếm đoạt tiền DVMTR. Đồng thời, huyện cũng đã yêu cầu những người sai phạm nộp lại số tiền do lập khống chứng từ, chi sai mục đích và tiền trích phần trăm DVMTR không đúng quy định.

MINH TÂN